Lieve Louise,

Zoals beloofd had je de 1 maart-brief nog tegoed.
1 maart is nu 2 augustus, ik ben in Kirgizië.

Alhoewel de zon op mijn huid brandt, zie ik rechts voor me de blauwe lucht verdwijnen achter een gordijn van driftige, donkere wolken. De gletsjer verderop wordt hierdoor mooi in de witte verf gezet.
Mijn gehijg wordt overstemd door een drammerige donderslag.
Waw, indrukwekkend! Ik hou van donder maar liever niet bergop.

Ik duw mijn fiets richting bergpas. Het is steil. Correctie: het is erg steil. Bij elke stap die ik zet, glijd ik een halve terug. Zestig stappen is mijn record. Dan moet ik op adem komen.
Rechts rust mijn onderarm op mijn zadel, mijn hoofd op die onderarm. Links knijpt mijn hand de rem dicht om niet onderdoor te glijden.
Ik hoor slechts één iets, mijn ademhaling. Ja, die breekt ook een record!

Door extra gerommel van bovenaf wil ik vooral voor het onweer mij inhaalt op de pas zijn. Of liefst nog zeventien kilometer verder in mijn tent, aan de voet van de volgende pas.
Mijn hijgen racet tegen de klok.
‘Komaan Trien, sneller!’
Het is een plaat die afspeelt in mijn hoofd, haar naald blijft hangen. ‘Sneller Trien! Sneller…’.

Langzaam maar zeker zie ik de pas dichterbij komen. Twijfel ook. Zal dit de pas zijn of is die een aantal kilometer verder? Een onduidelijke klim.
Ik kijk rondom. Voor en achter woeste wolken, links en rechts ook.
Nog steeds hou ik mijn tempo aan. Zestig stappen, dertig terug en stop. Hoofd op arm, arm op zadel, hand aan rem en zucht.
‘Waarom doe ik dat mezelf aan?’ hoor ik me denken.

‘Juij, de pas! Ja het is hem, ik ben er!’ Een grenzeloze glimlach op mijn gezicht. Ik ben al lang vergeten waarom ik persé zo moest puffen, hijgen, zweten en mezelf in vraag stellen. Een sterke rugwind koelt mijn bezwete lichaam te snel af.
Nog steeds was het pad niet duidelijk. Ik zag een hoop sneeuw voor me, een aardverschuiving van sneeuw. Ik besloot dat daaronder de weg moest zijn. Voetje per voetje begaf ik me op het smeltend wit tapijt. Ook hier gleed ik telkens naar beneden. Deze keer zijwaarts, richting honderd meter dieper.

Ik was back on track, daalde af. Geen tijd voor foto’s. De eerste dikke druppels deden mijn okselvijvers in een mum van tijd verdwijnen. Beneden me een kronkelende rivier. Rechts van me fluorescerend groene bergen met stippen van sporadisch neergepote joerts, hemelsblauwe of babyroze woonwagens en een tiental vrij rondlopende paarden, koeien of schapen.

Ook een jong meisje te paard. Ze temt het dier als een volleerde amazone. Een mooi tafereel. Wat hou ik van dit land, haar natuur, haar mensen, de vrijheid.

Tussen de kogelende hagelbollen op mijn rug door dwalen mijn gedachten af van de kleine amazone naar de vele Kirgizische meisjes die nog dagelijks ontvoerd worden. Naar schatting een derde van de huwelijken komt tot stand via bruidroof. Op het platteland is het vermoedelijk de helft.

In Centraal-Azië is na de val van de Sovjet-Unie bruidroof of Kyz Ala Kachuu (‘grijp een jonge vrouw en ren’) steeds normaler geworden. Jonge meisjes worden gekidnapt en naar het ouderlijk huis van de ontvoerder gebracht. Daar staat de grootmoeder klaar met een witte sjaal om over het hoofd van het meisje te leggen. Het meisje heeft nagenoeg geen keuze en stemt over het algemeen in om diezelfde avond of de volgende dag te huwen met een vaak compleet vreemde man.*

Lieve Louise,

Wat doet het me pijn te weten dat zulke praktijken vandaag de dag nog plaatsvinden. Dit in mijn favoriete land. In het land waar ik mezelf ongelofelijk vrij voel, waar ik dagen kan fietsen en nauwelijks iemand tegenkom. Waar het vee vrij rondloopt; jaks, paarden, koeien, geiten en schapen. Dit in schril contrast met zoveel meisjes en vrouwen.

Bij elk uiterst sympathiek gezin dat me met open armen ontvangt, vraag ik me af hoe het koppel elkaar leerde kennen. Soms durf ik het te vragen maar vaak houd ik het bij gissen.

Bij het zien van die kleine amazone vraag ik me af hoe haar toekomst er zal uitzien en wat ik kan doen om niet enkel de Kirgizische meisjes maar zoveel andere vrouwen in Centraal-Azië te helpen.

Vrouwen waar ik gigantisch veel respect voor heb. Ik zie ze niet enkel voor de kinderen zorgen en eten maken. Nee, ze melken de ganse veestapel, maken wol om kleding te breien, vilten tapijten, bakken brood, maken kefir, kumys, kurut en zijn non-stop aan het werk.
Ja, jouw mama ook. Maar zij kan een hobby uitoefenen en samen met jullie op vakantie gaan, eens in de zetel ploffen en naar het nieuws kijken of een boek lezen.
En vooral … zij werd niet gedwongen met je papa te trouwen. Zij kon vrij kiezen, verliefd zijn, haar hart volgen.
Het ‘zwakke’ geslacht is hier zo sterk Louise. Hier, 22.000 kilometer bij jou vandaan.

Tot snel lieve meid! Tot de eerste van de maand.

Liefs,
Trien x

—
* In het schitterende boek Sovjetistan van Erika Fatland kan je meer lezen over het leven, de gewoontes en de politiek in Centraal-Azië.