‘Toen ik terug bij bewustzijn kwam, wist ik niet waar ik me bevond. Rondom me enkel starende mannen en schaars geklede meisjes, zwaar gemaquilleerd. Dit had ik nog nooit gezien, zelfs niet in films. Ik was bang, erg bang. Ik had nooit eerder mijn ouders verlaten. Ik was bang voor wat komen zou. Het werd avond, meer mannen kwamen toe, ze begonnen de meisjes te plagen en met hen te ‘spelen’. Ik wou er weg, ik wou ontsnappen.’

Sunita Danuwar (41) was 14 toen ze verhandeld werd en in Mumbai (India) in de prostitutie belandde. Door armoede en ondervoeding had ze op vijfjarige leeftijd al zes broers en zussen verloren. Haar moeder wijtte de doodsoorzaak van haar kinderen aan hekserij en zwarte magie. Hierdoor besloot de familie hun dorp in het westen van Nepal te verlaten en hun heil te zoeken in Jammu & Kashmir, in noord-west India. Negen jaar hadden ze het goed, tot plots de enige overlevende broer van Sunita samen met haar nonkel verdwenen. Opnieuw verhuisden ze in de hoop de vermiste broer en nonkel terug te vinden, ditmaal naar Nainital in Uttarakhand. Onderweg ernaartoe ontmoetten ze twee Nepalese mannen die bevriend werden met het gezin.

‘Ze bleven in mijn buurt, ze probeerden aardig voor me te zijn en zeiden dat ze mijn broers waren. Mijn ouders noemden hen babu wat een mooi en respectvol woord is voor mannen in de Nepalese samenleving. Op een avond boden de babu’s me een Indisch snoepje aan, een laddoo. Ik wou het in eerste instantie niet aanvaarden, maar mijn ouders zeiden dat het ok was. Ook mijn vader nam er eentje. Op dat moment wisten mijn ouders en ik niet dat de laddoo vermengd was met drugs die me bewusteloos zou maken. Ik besefte niet dat dit de laatste keer zou zijn dat ik mijn ouders zou zien en dat mijn leven nooit meer hetzelfde zou zijn.’

Toen Sunita bij bewustzijn kwam, kreeg ze al snel te horen dat ze haar moest mooi maken, haar haar moest knippen, zich moest wassen, maquilleren en klaarmaken voor dhanda. Dhanda is Nepalees voor poetsen, koken en allerlei huishoudelijke activiteiten. ‘Dat kan ik niet’, zei ze. ‘Mijn moeder deed dat altijd.’ De eigenaar van het bordeel zei haar dat ze zich in de rosse buurt van Mumbai bevond en dat dhanda er betekent dat je mannen seksueel moet bevredigen. ‘Mijn hart stopte, ik huilde. Ik herhaalde non-stop dat ik naar mijn ouders wou en vroeg om vrijgelaten te worden. Als antwoord begon de uitbater me te slaan.’

De eerste maand weigerde Sunita met mannen naar bed te gaan, in ruil werd ze mentaal en fysisch gemarteld. Ze dacht aan zelfmoord, maar ze vond niets om zich op te hangen of om zich te vergiftigen, ook zag ze geen mogelijkheid om te ontsnappen. Ze vernam dat ze voor 40.000 Indische roepies (€ 500) was verhandeld. Omdat de bordeeluitbater Sunita niet zover kreeg om als seksslaaf te werken, werd ze voor het dubbele bedrag verkocht aan een ander bordeel. Ook daar vocht ze verder, werd ze gemarteld en werd ze met de dood bedreigd. Ze zouden haar door middel van een Khukuri, een Nepalese machete, in stukken hakken. ‘Liever in stukken dan seks met mannen’ dacht ze. Op een dag stelde de eigenares van het bordeel vijf medewerkers aan om haar te verkrachten. Na deze groepsverkrachting verloor ze de strijd en dacht dat hier haar leven ophield. ‘Dagelijks moest ik met 20 à 30 mannen naar bed. Mannen van het Indische leger, politiemannen, zakenmannen en buitenlanders.’

5 februari 1996, rond zeven à acht uur ’s ochtends.
‘De bordeeluitbaatser riep me bij zich. Het viel me op dat ze voor het eerst op zachte toon sprak. We zouden naar de cinema gaan. Toen we buiten kwamen besefte ik dat ik niet in de kledij die ik toen aanhad naar de film wou. Ik wou terug naar binnen. Dat mocht niet. Na lang aandringen kreeg ik toch toestemming en toen ik de deur van mijn kamer opendeed stond de politie daar. Ik was erg gelukkig, ik dacht dat ik eindelijk gered was.’

Achteraf vernam Sunita dat door internationale druk van heel wat kinderrechtenorganisaties, er een razzia had plaats gevonden in de rosse buurt van Mumbai, dit om minderjarige kinderen te redden van gedwongen seksarbeid. Ze realiseerde zich dat de eigenares haar wou verstoppen, haar ergens wou onderbrengen om niet gevonden te worden door de politie. 500 kinderen afkomstig uit India, Bangladesh en Nepal waren gered. 200 hiervan waren Nepalese meisjes. Ze werden ondergebracht in opvangtehuizen van de overheid.

‘Al snel bleek dat de zes maand in het opvangtehuis niet zoveel beter was als in het bordeel. Met honderd zaten we in een kamer. Er waren geen bedden, nauwelijks voedsel of sanitaire voorzieningen. Ook liet de toenmalige Nepalese overheid ons niet in het land omdat we wegens gebrek aan een paspoort niet konden bewijzen dat we Nepalese staatsburgers waren. De eigenlijke reden was dat de overheid schrik had dat wij besmet waren met HIV.’

Door de druk van zeven Nepalese NGO’s konden 128 Nepalese meisjes terugvliegen naar Nepals hoofdstad Kathmandu. Er was heel wat media-aandacht, zowel van kranten als van tv en radio. De kranten kopten: ’Morgen arriveren prostituees uit Mumbai.’

’Toen we aankwamen op de luchthaven was er overal pers aanwezig. We bedekten onze gezichten met handen of sjaal, we wilden niet herkend worden. Toen we nog in India in het opvangtehuis zaten, hadden we met 12 meisjes besloten samen te blijven. Nu werden we plots als vee opgedeeld tussen de verschillende NGO’s. Dat wilden we niet, we vroegen om ons niet te scheiden. Een vrouwelijke arts en tevens president van WOREC Nepal (Women’s Rehabilitation Center) zorgde ervoor dat dit niet gebeurde. Na een week kregen we een medische controle. Dokters deden vijf paar handschoenen boven elkaar aan. We begrepen er niets van. We vroegen ons af waarom ze dit deden, waarom ze zich zo gedroegen. Wat later bleek dat de meeste meisjes besmet waren met HIV. Er vloeiden veel tranen. Ook ik was bang besmet te zijn en te sterven. Niet enkel in het ziekenhuis werden we geconfronteerd met discriminatie, ook in het opvangtehuis en in de samenleving, overal. Hierdoor dachten we dat wat gebeurd was onze schuld was.’

De vrouwelijke arts van WOREC organiseerde een ‘basis gezondheidstraining’, 15 meisjes werden 10 dagen opgeleid. Ze leerden onder andere over kinder- en mensenrechten en over mensenhandel. ‘Door de training leerden we dat we niet aan de oorzaak lagen van wat ons overkomen was, dat we ons niet schuldig moesten voelen. We beseften dat we samen wilden vechten, dat we een groep wilden vormen die het onrecht zou aankaarten, dat we de mensenhandelaars zouden straffen. We wilden voorkomen dat nog meer meisjes hetzelfde lot moesten ondergaan. We waren vastberaden onze tranen om te zetten in kracht en daardoor heet onze groep ‘Shakti Samuha’, wat ‘krachtige groep’ betekent.

‘We waren nog erg jong, een groep van meisjes tussen 16 en 18 jaar. Om Shakti Samuha op te starten moest we toestemming krijgen van de overheid. Zij geloofden er niet in. We hadden geen geld, waren niet opgeleid en hadden geen ervaring. Gedurende vier jaar hebben we officieus slachtoffers proberen helpen. We deden vrijwilligerswerk in tapijtfabrieken en sloppenwijken.’

In 2000 was het dan zover en konden Sunita en de andere meisjes hun droom realiseren om officieel slachtoffers van mensenhandel te helpen. Aan de hand van rollenspellen en toneelstukjes, waarin Sunita nu eens de bordeeluitbater en dan weer de verhandelaar speelde, probeerden ze de mensen in de dorpen te sensibiliseren. Ze vertelden hun verhaal maar konden niet zeggen dat ze zelf slachtoffer waren, de samenleving zou hen niet aanvaarden. Ondertussen kan dit gelukkig wel.

Shakti Samuha is ‘s werelds eerste anti-mensenhandel organisatie gerund door overlevenden. Binnen de organisatie heeft Sunita een sleutelrol en multi-dimensionale functie. Ze is raadgever voor de geredde meisjes en vrouwen, ze onderwijst en empowert hen. Ze is voorzitter van de organisatie en is sinds 2011 de tweede president en programmadirecteur. Ze is ook betrokken bij beleidsvorming, strategieontwikkeling en het organiseren van trainingsprogramma’s. ‘Onze organisatie heeft twee hoofddoelen. Een eerste is om mensenhandel te voorkomen, een tweede om degene die verhandeld werden met respect terug te helpen integreren in de eigen samenleving. We bieden hen een schuilplaats aan en proberen aan de hand van onze verhalen hen te laten zien dat het allemaal terug goed komt.’

’Nog steeds, telkens ik mijn verhaal vertel, kan ik zeker een week niet slapen. Ik zie alles terug voor me en voel opnieuw de pijn. Maar ik weet ook dat het verhaal moet verteld worden om zo mensen te sensibiliseren en meisjes en vrouwen te helpen.’

Ik leerde Shakti Samuha kennen door mijn bezoek aan UNICEF Nepal. Ik was erg geschrokken en terzelfdertijd vol bewondering te horen hoe de organisatie tot stand kwam. Het verhaal schokte me, hield me bezig, ik wou er meer over weten. Ik was gefascineerd door de kracht van Sunita en haar wil om anderen te helpen, ik wilde van haar leren en wou met haar spreken. Ik ben dankbaar dat ik haar mocht interviewen en ik hoop haar een beetje te kunnen helpen de boodschap te verspreiden om mensenhandel te stoppen.

Wil je Sunita en haar collega’s steunen? Wil je de vele slachtoffers van mensenhandel helpen? Ga dan naar de website van Shakti Samuha.

Ik wil speciaal ook fotografe en filmmaker Natalia Atkins bedanken. Momenteel werkt ze aan een documentaire over mensenhandel in Nepal. Ze leverde me de mooie stills van de Nepalese meisjes aan. Hou zeker haar website in de gaten om de documentaire te bekijken. Of volg haar op instagram om te zien met hoeveel mooie projecten ze bezig is.

—
Bronnen:

• interview met Sunita Danuwar op 23 januari 2018,
• interview met Sunita Danuwar door BBC World Service – Outlook,
• website Sunita Danuwar,
• website Shakti Samuha
• website Human Trafficking Center